Biografie

Andrzej Małkowski urodził się w miejscowości Trębki koło Kutna. Do szkół średnich uczęszczał w zaborze rosyjskim i austriackim (Lwów-Kraków). We Lwowie wstąpił na politechnikę - studiów jednak nie ukończył. Znał dobrze cztery języki: angielski, niemiecki, francuski i rosyjski. Znał również kulturę i literaturę tych narodów.
W konspiracyjnej szkole "Zarzewia" zdobył stopień oficerski. Był instruktorem wychowania w Sokole.

W roku 1910 na polecenie komendanta kursu instruktorskiego zarzewiackiej organizacji "Polski Związek Wojskowy", rozpoczął tłumaczenie książki generała Roberta Baden-Powella: "Scouting for Boys". Ten angielski podręcznik przerobił dopasowując do polskich potrzeb i wydając w lipcu 1911 "Skauting jako system wychowania młodzieży". Parę miesięcy przed tym, w marcu 1911 r. w oparciu o "Zarzewie" i "Sokół" organizował i kierował pierwszym kursem skautowym we Lwowie. Kurs ten zapoczątkował systematyczny rozwój harcerstwa w Polsce.

15 października 1911 r. Małkowski rozpoczyna wydawanie pierwszego pisma harcerskiego w Polsce. Jest to "Skaut" wychodzący we Lwowie. Był pierwszym redaktorem "Skauta" i głównym przez pewien czas autorem drukowanych tam artykułów.

W 1911/1912 r. objechał i zwizytował wszystkie ważniejsze ośrodki nowo powstającego harcerstwa w Małopolsce. W lecie 1912 roku udał się do Anglii w celu lepszego zapoznania się ze skautingiem. Po powrocie na skutek rozbieżności z Naczelną Komendą Skautową we Lwowie - wycofał się ze stanowisk kierowniczych.

Ożenił się z drużynową pierwszej żeńskiej drużyny we Lwowie - Olgą Drahonowską. Zamieszkał w Zakopanem, gdzie był nauczycielem w gimnazjum.

W lecie 1913 r. zorganizował pierwszą polską wyprawę skautową za granicę - na zlot skautów do Birmingham. Opisał tę wyprawę w książce: "Jak skauci pracują" (Kraków 1914). Jest to jedna z najpiękniejszych książek harcerskich. Po wybuchu wojny światowej (1914), zgłosił się z ochotniczym plutonem harcerzy zakopiańskich do I-szej Brygady. Służył i walczył w legionach do 1915 r. Nie mogąc się zmusić do złożenia przysięgi wierności dla cesarza Austro-Węgier, którą wymuszono na Legionach, wystąpił z wojska. Organizował w Tatrach wojskowy oddział zbrojny. Na skutek zagrożenia przekradł się do zachodniej Europy i po krótkim pobycie we Francji, odjechał do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.

W latach 1916-1917 organizował harcerstwo polskie w Stanach Zjednoczonych. Pracę tę cechował wielki rozmach.
Porzuca Stany Zjednoczone i w Kanadzie wstępuje do armii kanadyjskiej. Kończy szkołę oficerską w Toronto i w ramach wojsk kanadyjskich walczy na froncie zachodnim we Francji.

W listopadzie 1918 roku przenosi się do oddziałów generała Hallera we Francji. Stąd wysłany zostaje do południowej Rosji, ogarniętej wówczas rewolucją, aby za zwolnieniem władz rewolucyjnych wziąć tam udział w tworzeniu polskich oddziałów wojskowych. Dh. Małkowski otrzymał przy tym polecenie wyzyskania do tych prac w pierwszym rzędzie harcerzy. W drodze do portu czarnomorskiego Odessy - okręt, na którym płyną Małkowski wpadł u brzegów sycylijskich na minę (16 stycznia 1919 r.). Wśród nielicznych rozbitków, którzy się wyratowali z katastrofy Andrzeja Małkowskiego nie było.








Wołam cię, obcy człowieku
Co kości odkopiesz białe
Kiedy wystygną już boje,
Szkielet mój będzie miał w ręku
Sztandar Ojczyzny mojej

Gdy zginął w powstaniu warszawskim, miał zaledwie 23 lata. Poległ czwartego sierpnia na placu Teatralnym w obronie Pałacu Blanka, niemal dokładnie tam, gdzie teraz stoi Nike Warszawska.

Zostawił po sobie wiersze odbijane na podziemnej drukarce i pliki rękopisów zapełnionych swymi poezjami i fragmentami prozy. Dzięki pieczołowitej trosce przyjaciół i rodziny Baczyńskiego cała ta prawie spuścizna ocalała od zagłady i już w 1947 roku ukazał się obszerny jej wybór pt. Śpiew z pożogi, a w czternaście lat później (1961) – pokaźny z pietyzmem wydany tom pt. Utwory zebrane,

Krzysztof Kamil Baczyński urodził się w Warszawie 22 stycznia 1921 roku. Był jedynym synem Stanisława i Stefanii z Zieleńczyków. Jego ojciec, żołnierz i pisarz, człowiek niezwykle wykształcony, o szerokich horyzontach umysłowych i dużej kulturze literackiej, był w dwudziestoleciu międzywojennym krytykiem i historykiem literatury, autorem cennych prac z tej dziedziny. Matka, kobieta o żywym i chłonnym umyśle, pracowała jako pedagog w warszawskim szkolnictwie, próbując jednocześnie sił na polu twórczości dla dzieci i młodzieży. Baczyński ukończył gimnazjum im. Batorego w Warszawie w roku 1939, a więc w przededniu katastrofy wrześniowej. Cień klęski padł na cały rozwój duchowy młodego poety, przeniknął całą jego twórczość, nadał jego poezji piętno tragizmu.

Baczyński to symbol wielkości bohaterstwa pokolenia polskich „Kolumbów”, najwspanialszy wikt tego wszystkiego, co najlepsze w polskiej młodzieży. Wcześnie stał się legendą, jego imieniem dziś w wyzwolonej ojczyźnie ludzie nazywają ulice i szkoły swych miast, harcerze swe zastępy, jego wiersze żyją w świadomości narodu, bowiem wyrażają jego walkę i nadzieję, jego porywy i cierpienia. Baczyński w czasie okupacji brał czynny udział w podziemnym życiu intelektualnym warszawskiej młodzieży artystycznej; wraz ze swą młodziutką żoną, Barbarą z Drapczyńskich, studiował polonistykę na tajnych kompletach Uniwersytetu Warszawskiego.

Mimo słabego zdrowia chciał czynem zbrojnym dopełnić swego patriotycznego obowiązku, bo tylko w walce z najeźdźcą widział swe miejsce. Związawszy się z organizacją AK wstąpił do Harcerskich Grup Szturmowych, przeszedł w nich tajne przeszkolenie bojowe kończąc podziemną Szkołę Podchorążych, uczestniczył w akcjach bojowych, był członkiem słynnych batalionów „Zośka” i „Parasol”. Współredagował konspiracyjny miesięcznik „Droga”, niejednokrotnie własnoręcznie składał i odbijał swe poezje w tajnych drukarenkach, przepisywał je też ręcznie i ozdabiał własnymi pięknymi winietami i rysunkami. Gdy wybuchło powstanie, walczył w szeregach plutonu młodzieżowego wraz z II Batalionem Motorowym w okolicy placu Teatralnego. Tam właśnie spotkała go śmierć.

Dopiero w styczniu 1947 roku przy porządkowaniu ruin Ratusza odkopano szczątki poety. Rozpoznała je matka Baczyńskiego. We wspólnym grobowcu wraz ze swą żoną Barbarą, która zmarła od ran w dwa tygodnie po jego śmierci, pochowany został na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.





Małkowska Olga - z domu Drahonowska (1.19.1888 - 15.1.1979), wychowawczyni, wybitna działaczka i instruktorka harcerska, harcmistrzyni Rzeczypospolitej .
Urodziła się w Krzeszowicach w rodzinie pochodzącej z Czech.
Już w młodości wykazywała duże uzdolnienia artystyczne. W czasie studiów we Lwowie związała się z "Eleusis", gdzie po raz pierwszy zetknęła się z Andrzejem Małkowskim. Aktywnie włączyła się w przeszczepienie skautingu na grunt polski. Została drużynową 3. (żeńskiej) Lwowskiej Drużyny Skautowej im. płk Emilii Plater. Drużyna ta jako pierwsza używała pozdrowienia: "Czuwaj!" Do melodii rewolucyjnej pieśni ”Na barykady” Małkowska dostosowała słowa wiersza Ignacego Kozielewskiego: ”Wszystko, co nasze...” Tekst i nuty ukazały się jako marsz skautów w lwowskim piśmie "Skaut" w 1912, dając początek hymnowi ZHP.
Ze względu na chorobę płuc Małkowska przeniosła się do Zakopanego, gdzie w czerwcu 1913 wzięła ślub z Andrzejem Małkowskim. W Zakopanem prowadziła drużynę skautek. Z chwilą wybuchu I wojny światowej przejęła kierownictwo skautingu zakopiańskiego. Wobec wykrycia przez władze austriackie. gromadzonej przez skautów broni, Małkowscy w lutym 1915 opuścili Podtatrze i przedostali się do Anglii, a następnie do Stanów Zjednoczonych.
W 1918 Małkowska przeniosła się ponownie do Anglii i do 1921 pracowała w szkole polonijnej. Po powrocie do kraju była przez kilka lat nauczycielką w Szkole Gospodarstwa Domowego w Zakopanem. Od 1925 organizowała Harcerską Szkołę Pracy w Sromowcach Wyżnych w Pieninach, znaną jako "Cisowy Dworek".
W 1924 była komendantką obozu harcerek na 1. Zlocie Narodowym pod Warszawą. W 1932 przewodniczyła 7. Światowej Konferencji Skautek na Buczu, w czasie której została wybrana do Światowego Komitetu Skautek. W czasie 8. Światowej Konferencji Skautek w Szwajcarii w 1934 otrzymała z ramienia Światowego Komitetu Skautek polecenie przeprowadzenia studiów nad warunkami pracy żeńskich organizacji skautowych w Austrii, Czechosłowacji i Rumunii.
Pod koniec września 1939 Małkowska przedostała się na zachód Europy. Była członkiem najwyższych władz ZHP na uchodźstwie, m.in. przewodniczącą Naczelnego Komitetu Harcerskiego, rezydującego w Wielkiej Brytanii. Pracowała w polskich placówkach opiekuńczych.
Powróciła do kraju w 1961 i po krótkim pobycie we Wrocławiu osiadła w Zakopanem. Oddała "Cisowy dworek" na ośrodek dla dzieci.

Stanisław Okoń - urodzony 9 września 1918 roku wzrastał wraz z odrodzoną niepodległą Rzeczpospolitą.
Należał do pokolenia nie znającego gorzkiego smaku życia pod zaborami, a wychowanego w niezwykle mocnym pragnieniu utrzymania wolności i niezależności. Od 1929 należał do ruchu harcerskiego.W roku harcerskim 1932/33 z zastępów "Lisy" i "Żbiki" powstał zastęp Kozice Skalne - powierzono go Stanisławowi Okoniowi. W ten sposób nasz bohater związał się z 5 Męską Drużyną Harcerzy im. Ks. Ignacego Skorupki, która nosiła amarantowe chusty.W latach 1935-37 druh Staszek -przyboczny drużyny- często pełnił obowiązki drużynowego Antoniego Karnasiewicza. Na obozie w Augustowie 25 lipca 1936 roku znalazł się wśród założycieli Kręgu Totemowego "Dzieci Pioruna" zawiązanego podczas ogniska na przylądku Klonowica nad Jez. Necko przez Antoniego Karnasiewicza. Od tej pory dla harcerskich przyjaciół był "Sumakiem Śmiałym".Marzył o podjęciu studiów na Akademii Sztuk Pięknych -niestety marzenia przerwała wojna.Stanisław Okoń, od początku okupacji zaangażowany w działalność harcerską, obserwował skutki bombardowań Krakowa."...To już nie była zabawa, to już nie były harce drużyny gdzie ćwiczyłeś tak przydatne teraz umiejętności. To już nawet nie Pogotowie Wojenne. To wojna -Walka o godne przeżycie lub nawet godną śmierć..." pisał Stanisław Okoń.Wkrótce nasz bohater znalazł się w strukturach konspiracyjnej Komendy Chorągwii. Harcerski "Sumak" stał się jego pseudonimem, posługiwał się także nazwiskiem Okulicz. Kierował zespołem prasowym, był też łącznikiem z "Pasieką" w Warszawie.

W 1940 roku przeżył pierwsze aresztowanie - zabrany spod krakowskich Sukiennic z teczką pełną gazetek zjadł je w nocy i następnego dnia został zwolniony.
Po licznych aresztowaniach przez gestapo działalność Szarych Szeregów podupadła. Po objęciu funkcji komendanta Chorągwi "Sumak" nawiązał porozrywane kontakty i odbudował Komendę Chorągwi. Jako komendant starał się rozszerzyć zakres konspracyjnej pracy harcerzy i wprowadzić nowe formy działalności.
W nocy z 4 na 5 marca 1942 roku "Sumak" powrócił z kolejnej podróży do Warszawy i udał się do mieszkania na ulicę Garncarską. Wkrótce zjawiło się Gestapo. Trzeci Komendant Krakowskich Szarych Szeregów został aresztowany. Przewieziono go najpierw na ul. Pomorską gdzie znajdowała się siedziba krakowskiego gestapo, z następnie do więzienia przy ulicy Montelupuich. 3 sierpnia 1942 roku, z wyrokiem śmierci, nasz bohater został przetransportowany do Oświęcimia. Otrzymał numer 55800 i przebywał w bloku XI. W dniu 15 września zostało wysłane zawiadomienie o jego śmierci.
Ponieważ po ujęciu Okonia nie aresztowano nikogo z Szarych Szeregów, należy przypuszczać, że gestapo nie zdawało sobie sprawy, iż wpadł im w ręce komendant konspiracyjnej organizacji młodzieżowej. "Sumak!' mimo pięciomiesięcznego pobytu w hitlerowskich więzieniach śledczych milczał... Śmierć poniósł za "uczestnictwo w tajnej organizacji wojskowej".W 1979 roku nowo powstały Szczep Błyskawica (z rozłamu Szczepu Wichry) przyjmuje za swojego bohatera Stanisława Okania.W roku 1986 Szczep 5 KDH obchodziła wiele uroczystości związanych z 75 rocznicą powstania Piątki, oraz 50 rocznicą powstania Kręgu Totemowego Synów i Dzieci Pioruna.Z pośród wielu uroczystości jedną z najbardziej doniosłych był V Zlot - Szary Trop. Program Zlotu, który odbył się w dniach 18 - 20 kwietnia 1986 r, obejmował Złaz Kręgu Totemowego, grę miejską tropami Szarych Szeregów , ogniska zlotowe, spotkanie inaugurujące powstanie Bractwa Dwóch Sztandarów, a przede wszystkim odsłonięcie tablicy upamiętniającej miejsce aresztowania Patrona Piątki Stanisława Okonia.
Dla odsłonięcia tablicy powołano Komitet Honorowy w skład którego wchodzili, oprócz zasłużonych Piątaków i przyjaciół Szczepu, członkowie władz ZHP, przedstawiciele władz miejskich, oraz dyrektorzy Szkół w których Szczep działał. Wyjątkowym gościem na uroczystości była pani Maria Wójcik - siostra Stanisława Okonia.Tablicę odsłonięto w dniu 19 kwietnia 1986r. podczas uroczystego apel przy ul. Garncarskiej 6. Aby ufundować tablice harcerze i instruktorzy Szczepu sprzedawali przeznaczone na ten cel cegiełki. Odsłonięciu tablicy towarzyszyła wystawa o Szarych Szeregach i ich działalności na terenie Krakowa podczas II Wojny Światowej, otwarta w budynku Komendy Hufca Krowodrza przy ul. Reymonta. Po zwiedzeniu wystawy uczestnicy Zlotu uczestniczyli w ognisku na którym wręczono dyplomy zastępom, które zwyciężyły Zlot ( pierwsze miejsce zajął zastęp Rosomaki z Pioruna ). Odsłonięcie Tablicy i towarzyszący temu Zlot odbiło się szerokim echem w środowisku harcerskim, oraz w mediach.Tablica przy ulicy Garncarskiej 6 istnieje do dziś i jest stałym punktem spotkań byłych jak i obecnych Piątaków, którzy otaczają ją opieką.   

 

Robert Stephenson Smyth Baden-Powell, Bi-Pi (ur. 22 lutego 1857 w Londynie, Wielka Brytania - zm. 8 stycznia 1941 w Kenii) - twórca i założyciel skautingu, żołnierz, pisarz. Naczelny Skaut Świata.
Baden-Powell urodził się w brytyjskim Londynie, w dzielnicy Paddington. Jego ojciec, wielebny Baden Powell, był księdzem anglikańskim oraz profesorem geometrii na Uniwersytecie Oxford, a matką wnuczka admirała Horacego Nelsona, Henrietta Grace Smyth.
Karierę wojskową rozpoczął w 1876 roku jako zwykły żołnierz. Służył w Anglii, Indiach, Afganistanie i Afryce Południowej. Do jego głównych osiągnięć należy, trwająca 7 miesięcy, obrona miasta Mafeking w latach 1899-1900 podczas wojny przeciwko Burom. Podczas obrony stworzył on oddział chłopców, którzy uczestniczyli w służbie pomocniczej jako łącznicy czy wartownicy. Podczas tego eksperymentu zauważył on, że można powierzyć młodym osobą odpowiedzialne zadania pod warunkiem poważnego traktowania ich.
W 1902 roku Bi-Pi wraca do Wielkiej Brytanii i obserwuje duże zainteresowanie swoją książką "Aids to scouting" (Wskazówki do wywiadów) wśród młodzieży. W 1903 roku zostaje generalnym inspektorem kawalerii brytyjskiej. W 1907 roku postanawia zorganizować obóz dla chłopców na wyspie Brownsea, gdzie sprawdza skuteczność swoich metod, m.in. systemu zastępów. Postanawia także na stałe zająć się pracą wychowawczą wśród młodych chłopców. W 1908 roku wydaje książkę "Scouting for Boys" ("Skauting dla chłopców"). W 1910 roku pod wpływem dużego zainteresowania tematyką książki wśród młodzieży Bi-Pi kończy swoją służbę wojskową w stopniu generała i poświęca się skautingowi. W ciągu roku do jego organizacji przystępuje 100 tysięcy członków. W 1909 roku rozpoczyna swą działalność ruch skautek - dziewcząt. W 1910 roku Robert Baden-Powell prosi o pomoc w prowadzeniu żeńskiej organizacji swoją siostrę, Agnes. W 1912 roku Baden-Powell bierze ślub z Olave St. Clair Soames.
W 1920 roku skauci podczas pierwszego Jamboree obierają Roberta Baden-Powella Naczelnym Skautem Świata. Podczas emerytury BiPi zajmuje się szkoleniem armii terytorialnej Wielkiej Brytanii. Za pracę ze skautami otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. tytuł lorda - barona Gilwell oraz Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu "Polonia Restituta". W posiadłości Gilwell Park zorganizowano międzynarodowy ośrodek skautowy. Bi-Pi zmarł w Kenii, 8 stycznia 1941 roku, gdzie od 1939 roku poddawał się leczeniu.